Đầu tư mua sắm hàng chục bộ nhạc cụ, đạo cụ, trang phục sân khấu, để thực hiện dự án bảo tồn văn hóa dân tộc. Nhưng nó không hề phù hợp với văn hóa truyền thống của người dân tộc được bảo tồn.
Những "vật thể" văn hóa xa lạ với tộc người
Trong nhà văn hóa thôn An Thành, xã Thống Nhất, thành phố Lào Cai, của nhóm người Xá Phó, thuộc dân tộc Phù Lá, có những loại nhạc cụ, đạo cụ, trang phục biểu diễn văn hóa dân tộc để bảo tồn văn hóa của người Xá Phó, nhưng rất lạ là nó lại chẳng liên quan gì tới văn hóa của người Xá Phó.
Gồm 2 dàn trống định âm; 2 đôi chũm chọe đồng; cùng hàng loạt bộ trang phục biểu diễn sân khấu, được vứt chỏng chơ ở góc nhà văn hóa.
Tương tự như vậy, đối với người Bố Y ở xã Thanh Bình, huyện Mường Khương, cũng nằm trong diện hỗ trợ bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống, xây dựng đội văn nghệ như người Xá Phó. Nên họ cũng được cấp các loại trống, chũm chọe, trang phục như của người Xá Phó ở xã Thống Nhất, thành phố Lào Cai. Những loại trống, chũm chọe, trang phục này đều không phù hợp với văn hóa truyền thống của người Bố Y, nên người dân không thích, cũng không biết sử dụng.
Bảo tồn phát huy giá trị văn hóa theo kiểu "áp đặt"
Năm 2017, UBND tỉnh Lào Cai đã ban hành Quyết định số 4483/QĐ-UBND về việc phê duyệt Đề án phát triển kinh tế - xã hội dân tộc Phù Lá (Xá Phó), dân tộc Bố Y giai đoạn 2016 - 2025 theo Quyết định số 2086/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.
Ban Dân tộc tỉnh được giao chủ trì thực hiện dự án, trong đó có nội dung hỗ trợ bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống, xây dựng đội văn nghệ, tổ chức các lớp dạy tiếng dân tộc theo hình thức truyền khẩu, cung cấp một số trang thiết bị cho nhà sinh hoạt cộng đồng và Công trình bảo tồn kiến trúc, văn hóa truyền thống của dân tộc Phù Lá (Xá Phó), Bố Y.
Ban Dân tộc tỉnh đã mua sắm các loại trống, chũm chọe, trang phục biểu diễn để cấp cho các đội văn nghệ. Đơn vị được thuê thực hiện truyền dạy biểu diễn văn nghệ là Trung tâm đào tạo và thực nghiệm biểu diễn, Trường Cao đẳng Lào Cai, thực hiện.
Theo nguồn tin riêng cung cấp cho phóng viên, thì quá trình thực hiện dự án, Ban Dân tộc tỉnh Lào Cai đã mua sắm cung cấp trang phục, đạo cụ, nhạc cụ cho 37 đội văn nghệ/37 thôn, bản của người Phù Lá và Bố Y.
