Khi lưu thông trên đường Vũ Ngọc Phan, đoạn qua phường Láng Hạ, quận Đống Đa (Hà Nội), không ít người phải nán lại một chút, không phải để ngắm cảnh, mà để xác nhận lại thị lực của mình. Số là ngay đầu ngõ 42, căn nhà số 68 nổi bật với quy mô hoành tráng: 5 tầng, diện tích cả trăm mét vuông, mặt tiền bề thế không thua kém gì một tòa văn phòng cỡ nhỏ.
Nhưng điều khiến ai cũng phải cau mày không phải là quy mô, mà là phần “phụ kiện” lạ lùng mọc lên trên nốc nhà. Một căn nhà tạm bằng tôn sáng loáng, to gần bằng toàn bộ diện tích sàn bên dưới. Giữa một quận trung tâm văn minh, đông đúc như Đống Đa, sự xuất hiện của "công trình phụ trên cao" ít nhiều gây nên cảm giác kém hài hòa về mặt thẩm mỹ.
Một người dân gần đó chia sẻ với vẻ khó hiểu: “Một đô thị đẹp và lâu đời như Đống Đa thì lẽ ra phải kiểm soát quy hoạch nghiêm ngặt. Không hiểu sao lại để mấy cái nhà tôn cứ thế mọc lên như nấm, nhìn rất chướng, ảnh hưởng đến bộ mặt đô thị và cảm xúc của người đi đường”.
Đi sâu vào các ngõ, ngách nhỏ trên địa bàn phường Láng Hạ, quận Đống Đa (Hà Nội), có thể dễ dàng bắt gặp nhiều công trình xây dựng theo kiểu cơi nới, đặc biệt là hiện tượng dựng thêm tum trên nóc nhà. Nhiều trường hợp xây dựng không chỉ một, mà tới hai, ba tum, như tại căn nhà số 67B Vũ Ngọc Phan.
Song song với đó là sự xuất hiện của hàng loạt công trình cao 7 - 8 tầng, mọc lên ngay trong những con ngõ hẹp, điều kiện hạ tầng hạn chế. Có những công trình có dấu hiệu vi phạm về chiều cao, mật độ xây dựng, nằm trên nền đất có diện tích bề ngang chỉ khoảng 4 - 5 mét nhưng vẫn đang được thi công hoàn thiện như căn nhà ở cạnh số 20 Láng Trung. Tình trạng xây dựng xen kẹt như vậy không chỉ gây áp lực lên hạ tầng đô thị mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro an toàn.
Đáng lo ngại, tại nhiều ngõ sâu, việc các nhà dân tự ý cơi nới ban công, cùng với đó là hệ thống dây điện chằng chịt, khiến không gian càng trở nên chật hẹp, nguy hiểm. Trong khi đó, các khu vực này lại nằm nơi khó tiếp cận của xe chữa cháy, gây khó khăn lớn cho công tác ứng cứu nếu xảy ra hỏa hoạn. Thiệt hại về người và tài sản trong các tình huống như vậy sẽ rất khó lường.
Dù Thành ủy và UBND TP Hà Nội đã nhiều lần ban hành các chỉ đạo siết chặt quản lý trật tự xây dựng, thực tế cho thấy việc thực thi ở cơ sở vẫn còn những khoảng trống đáng lo ngại. Cụ thể, Chỉ thị số 14-CT/TU của Thường vụ Thành ủy Hà Nội đã nêu rõ yêu cầu xử lý trách nhiệm người đứng đầu nếu để xảy ra sai phạm trong quản lý trật tự xây dựng.
UBND TP cũng đã ban hành Công văn số 1601/UBND-ĐT, về siết chặt quản lý trật tự xây dựng trong thời điểm thực hiện sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp xã trên địa bàn thành phố, yêu cầu phát hiện và xử lý vi phạm ngay từ khi mới phát sinh. Bên cạnh đó, thành phố liên tục nhấn mạnh yêu cầu không để tồn tại “khoảng trống” trong công tác quản lý trong giai đoạn sáp nhập, sắp xếp đơn vị hành chính.
Tuy nhiên, tình trạng vi phạm trật tự xây dựng tại nhiều phường, trong đó có phường Láng Hạ (quận Đống Đa), vẫn tiếp diễn mà chưa có dấu hiệu bị xử lý triệt để. Trong khi một số quận, huyện đang quyết liệt xử lý vi phạm, thì tại đây, các công trình sai phạm vẫn ngang nhiên tồn tại, thậm chí tiếp tục được xây mới, khiến dư luận đặt câu hỏi về tính nghiêm minh trong công tác quản lý nhà nước.
Việc để các công trình vi phạm trật tự xây dựng tồn tại và phát sinh liên tục không chỉ ảnh hưởng đến bộ mặt đô thị, mà còn tiềm ẩn nhiều hệ lụy về an toàn, môi trường sống và niềm tin của người dân đối với chính quyền địa phương.